Zwiększyli podatki, sprzedaż elektryków się załamała

Norwegia jest wskazywana jako wzorowy przykład rozwoju elektromobilności. W żadnym innym kraju samochody elektryczne nie zdominowały rynku tak szybko, jak tutaj. W 2023 roku sprzedaż nowych aut się jednak w Norwegii załamała – sprzedano aż o 27,2 proc mniej aut niż rok wcześniej, a dla samych elektryków spadek wyniósł 24,3 proc. OFV, czyli Norweska Federacja Drogowa mówi wręcz o "zimnym prysznicu" dla branży samochodowej i zastępowania istniejącej floty samochodowej pojazdami o zerowej emisji. Czy jest aż tak źle?

Samochody elektryczne wciąż są dominująca siłą na rynku norweskim. Spośród 126 953 nowo zarejestrowanych samochodów, aż 104 588 sztuk miało napęd w pełni elektryczny. BEV-y mają aż 82,4 proc. udziału w rynku, jednak jeszcze w 2022 roku Norwegowie kupili 138 249 elektryków i przez poprzednie lata ta liczba cały czas rosła. Jednocześnie rekordowo niski udział zanotowały auta spalinowe: niehybrydowe benzyny i diesle stanowiły łącznie zaledwie 3,7 proc. pierwszych rejestracji.

Diesle dominują jednak na rynku aut używanych, którego wolumen się nie zmienił w stosunku do 2022 roku. Spośród 507 tys. aut z drugiej ręki, które w 2023 roku zmieniły właścicieli w Norwegii, 41 proc. stanowiły samochody z jednostką Diesla. Udział używanych elektryków wzrósł do 19 proc. wszystkich zmian właścicieli.

Eksperci z Norweskiej Federacji Drogowej OFV wskazują na kilka powodów spadku rejestracji nowych samochodów. Główną przyczynę upatrują we wprowadzeniu podatku VAT w wysokości 25 proc. na samochody elektryczne o wartości powyżej pół miliona koron (ok. 190 tys. zł). Ponadto 1 stycznia 2023 roku rząd norweski wprowadził nowy podatek liczony od masy pojazdu dla wszystkich samochodów osobowych, niezależnie od napędu. Z tego powodu grudzień 2022 roku był rekordowy pod względem rejestracji nowych aut (sprzedano wówczas ponad 40 tys. aut), kupujący chcieli zdążyć przed wprowadzeniem podwyżek. Poza wyższymi cenami aut w 2023 roku o załamaniu rynku przesądziły także podwyżki stóp procentowych.

Są jednak też wygrani norweskiego rynku nowych w 2023 roku. Tesla zwiększyła sprzedaż z 21 300 aut w 2022 roku do 25 408 w ubiegłym. O sukcesie może mówić też Toyota (wzrost z 13,9 do 15,7 tys. aut), jednak trzeci w rankingu Volkswagen musiał się pogodzić ze spadkiem z 20,1 tys. do 13,7 tys. sprzedanych aut. Drastycznie spadło zainteresowanie markami premium, jak Polestar (-61 proc.), BMW (-57,5 proc.), Audi (-54,9 proc.) i Mercedes-Benz (-50,9 proc.), które szczególnie odczuły podatkowe podwyżki. Nawet chińskie marki, jak MG, BYD, oferujące elektryczne auta w konkurencyjnych cenach, nie okazały się wystarczająco odporne na nowe regulacje.

Wśród 20 najpopularniejszych modeli w Norwegii są tylko trzy, które nie mogą mieć w pełni elektrycznego napędu – to same Toyoty (Yaris, RAV4, Corolla). Natomiast pierwszy zbudowany od podstaw elektryk Toyoty – bZ4x – znalazł się na czwartej pozycji. Liderem pozostaje Tesla Model Y. Nawet gdyby amerykańska marka miała w Norwegii tylko ten jeden model w ofercie, to i tak pozostałyby firmą nr 1 tamtego rynku. Teslę Model Y wybrało w Norwegii w 2023 roku więcej klientów, niż następne cztery auta w rankingu razem wzięte (ID.4, Enyaq, bZ4x, XC40).

Od kilku lat Norwegia stopniowo ogranicza ulgi i przywileje dla kierowców aut elektrycznych. Do historii przeszły już dotacje, zwolnienia z opłat drogowych i rocznego podatku oraz darmowe parkingi. Kierowcy elektryków jednak nadal mogą korzystać z buspasów oraz w niektórych gminach liczyć na zniżki w strefach płatnego parkowania, oraz niższe opłaty na promach. Już od 2025 roku w Norwegii ma wejść w życie zakaz rejestracji nowych spalinowych aut.